Maak een afgewogen keuze met gewogen toetsen 

Wanneer je een instrument leert spelen dan geven wij graag allerlei tips om je muzikale reis makkelijker en leuker te maken. Bij toetsinstrumenten gaat ons eerste advies over gewogen toetsen. Wanneer je namelijk écht het gevoel van een piano wilt ervaren, en de goede skills op wilt bouwen, dan leer je dit het best op een klavier met gewogen toetsen. 

Keyboards zonder gewogen toetsen zijn ook goed en kunnen de match zijn voor jou. Vooral wanneer je elektronische muziek maakt heb je gewogen toetsen niet persé nodig. Maar mocht je ooit de piano kant op willen, of expressiever willen spelen, dan raden wij altijd gewogen toetsen aan. In dit blog leggen we je uit waarom, geven we je tips en beantwoorden we andere veelgestelde vragen. 

Gewogen toetsen zijn toetsen met een natuurlijke weerstand. Dit is vaak een feature bij digitale piano’s, maar je ziet gewogen toetsen ook terug bij andere instrumenten. Het voordeel van gewogen toetsen is dat je op meerdere manieren kunt spelen en je dichter bij het authentieke speelgevoel van een akoestische piano komt. 

Wanneer je, bij een akoestische piano, op een toets drukt wordt er een mechaniek in werking gesteld waardoor, in de piano, de hamer van die toets op een snaar klopt. Hier komt het karakteristieke geluid van een piano vandaan. Ook bieden gewogen toetsen de speler een hoger level van controle waardoor je op andere manieren kunt spelen en meer variatie kunt geven aan je muziek. 

Gewogen toetsen bij een digitale piano werken ook met een hamer mechanisme oftewel Hammer Action, net als bij een akoestische piano. Hier zijn de afstanden, gewichten, zwaartepunten en de grootte van een toets gelijk aan die van een akoestische piano. Je zult dus even hard op een toets moeten duwen om een bepaalde klank te krijgen als op een akoestische piano. Hierdoor is het speelgevoel dus hetzelfde. 

De tegendruk die een gewogen toets geeft gaat van links en zwaar, naar rechts en minder zwaar. Dit komt omdat de hamerkoppen in een akoestische piano ook van groot naar klein gaan wat bepaald hoeveel kracht je nodig hebt voor het indrukken van een toets. Het enige verschil met een akoestische piano is dat je hamertje uiteindelijk niet op een snaar terecht komt maar met sensoren werkt. Dit noemen ze ook wel een Graded Hammer Action klavier.  

Bij semi-gewogen toetsen is er geen hamer mechanisme. Daar zit het verschil. Er worden wel materialen gebruikt om de toetsen te verzwaren, vandaar de benaming semi-gewogen. De weerstand, en dus het speelgevoel, is op elke toets hetzelfde en varieert dus niet per toets zoals bij een akoestische piano.  

Aanslaggevoelige toetsen geven bij een zachte aanslag een zacht geluid en bij een harde aanslag geven ze een harder geluid. Op deze manier kun je dus zacht en fijn piano spelen maar ook luid en krachtig. Gewogen toetsen zijn altijd aanslaggevoelig maar aanslaggevoelige toetsen zijn niet altijd gewogen.  

Voor de beste start van het ontwikkelen van pianotechniek is het belangrijk om te voelen wanneer je een toets indrukt om een noot te spelen, en wanneer dat de toets zich weer omhoog duwt en naar zijn rustpositie terugkeert. 

Gewogen toetsen brengen de ervaring van een beginnende pianist dichter bij die van een akoestische piano. Hierdoor kun je de gevoeligheid voelen die nodig is om de toetsen met verschillende niveaus van controle in te drukken. Wanneer je met ongewogen toetsen speelt voel je niet de weerstand die nodig is om piano vaardigheden te ontwikkelen. 

Voor beginners met een budget, of iets minder ruimte, raden wij een draagbaar toetseninstrument aan met gewogen toetsen. Veel merken bieden een optie voor beginners die een goede basis geven voor het bespelen van toetseninstrumenten. 

Wij zouden een van de volgende toetseninstrumenten aanraden voor iemand die een vliegende start wilt maken en meteen de juiste technieken wil leren. 

Gewogen toetsen komen in allerlei soorten en maten. Vaak is er een onderscheid te maken tussen verschillende prijssegmenten. Zoals je zelf waarschijnlijk al dacht zal een instapmodel bijvoorbeeld een minder geavanceerd gewogen klavier hebben dan een professioneel model. 

Topmerken zoals Yamaha, Roland en Nord hebben allemaal hun eigen versie van gewogen klavieren, onderverdeeld in gradaties. Deze klavieren zijn vertegenwoordigd in zowel de draagbare- als de huiskamermodellen. De betere merken onderscheiden zich doordat er in de instapmodellen al een zeer degelijk gewogen klavier zit waarbij een prima nabootsing van een echte piano wordt gecreëerd. 

In de échte topmodellen merk je nog duidelijker hoe ver deze technologie al is. Denk hierbij aan houten accenten in de toetsen, Graded Hammer Action, meerdere sensoren per toets en snaarresonantie. Ook is de manier waarop echte pianoklanken gesampled zijn in deze instrumenten een stuk gedetailleerder.    

Bij een professioneel model kom je dichter bij het gevoel van een echte piano. Kortom, in de wereld van de digitale piano’s is veel moois te krijgen. Al de techniek van tegenwoordig is grotendeels gericht op het nabootsen van het gevoel dat je krijgt bij het spelen van een authentieke, ouderwetse piano.  

Het is verleidelijk om als beginner een zo goedkoop mogelijk keyboard te kopen. Toch raden wij dit niet aan om een valse start te voorkomen. Het gevoel van een toetseninstrument krijg je bijvoorbeeld niet mee en mocht je het leuk vinden dan wil je toch upgraden naar een beter model.

Daarom raden wij aan om te beginnen met een van onze instappers, hier kun je een behoorlijke tijd mee vooruit, ervaar je hoe het is met een degelijk toetseninstrument en met gewogen toetsen. Zo ervaar je hoe het is om piano te spelen, kun je op meerdere manieren spelen en bouw je vanaf het eerste moment de juiste skills op om op elk toetsinstrument te bespelen.