Akoestische panelen: wat, waar en waarom.

Of het nu gaat om het verfijnen van de akoestiek in opnamestudio's, het optimaliseren van de geluidservaring in thuisbioscopen, of het verbeteren van de verstaanbaarheid in kantoren en onderwijsinstellingen, akoestische panelen spelen een cruciale rol. Door ongewenste geluidsgolven te absorberen of te verspreiden, zorgen akoestische panelen voor een helderdere communicatie en een aangenamere geluidsbeleving. Maar hoe kies je de juiste panelen voor jouw behoeften? En wat maakt een paneel effectief in het beheersen van geluid? Laten we eens duiken in de fascinerende wereld van akoestische panelen en ontdekken hoe ze jou kunnen helpen.

Geluidsgolven kaatsen in een ruimte af tegen muren, het plafond en de vloer, vooral als deze oppervlakken gemaakt zijn van harde, sterk reflecterende materialen zoals beton of glas. Dit zorgt voor reflecties die de helderheid en verstaanbaarheid van geluiden, spraak of muziek kunnen verstoren.

Akoestische panelen zijn essentieel om deze reflecties van geluidsgolven te verminderen. Ze zijn gemaakt van materialen die geluid absorberen, waardoor de algehele geluidskwaliteit en duidelijkheid verbeteren. 

Wanneer geluidsgolven het poreuze oppervlak van een geluidsabsorberend paneel raken (zoals schuim, stof, PET-wol, enz.), wordt een deel van de energie van de geluidsgolf omgezet in warmte. Dit proces vermindert de hoeveelheid geluidsenergie die terug de kamer in wordt gereflecteerd.

De effectiviteit van een akoestisch paneel bij het absorberen van geluidsgolven wordt gemeten met de NRC (Noise Reduction Coefficient), ofwel de geluidsreductiecoëfficiënt. NRC is een gemiddelde beoordeling van hoeveel geluid een akoestisch paneel kan absorberen. Een hogere NRC-waarde betekent dat het paneel effectiever is in het absorberen van geluid. Een lagere NRC-waarde duidt op minder effectiviteit bij geluidsabsorptie. 

Akoestische panelen kunnen worden ingedeeld in drie hoofdcategorieën: geluidsabsorberende panelen, geluidsverspreidende panelen en bass traps. 

• Geluidsabsorberende panelen zijn meestal gemaakt van materialen zoals schuim, akoestische stoffen, glasvezel of innovatieve materialen ontwikkeld uit gerecycled PET. Ze zijn ontworpen om geluidsgolven te vangen en te absorberen die anders door de kamer zouden stuiteren. 
• Geluidsverspreidende panelen (diffusors) daarentegen zijn gemaakt om de energie gelijkmatig door de ruimte te verspreiden, wat een gevoel van ruimtelijkheid creëert.
• Bass Traps zijn gespecialiseerde akoestische oplossingen bedoeld om laagfrequente geluidsgolven te absorberen. 

Akoestische panelen zijn gemaakt van een grote verscheidenheid aan materialen die zijn ontworpen om geluidsgolven te absorberen of te verspreiden. Hier zijn enkele van de meest voorkomende materialen:

• Schuim: Schuimpanelen zijn een populaire optie voor akoestische behandeling geworden. Ze zijn lichtgewicht, eenvoudig te installeren en verkrijgbaar in verschillende vormen en maten. Schuimpanelen zijn meestal gemaakt van open-cellig schuim, waardoor geluidsgolven het paneel kunnen binnendringen en geabsorbeerd worden. 
• Hout: Houten panelen worden vaak gebruikt als diffusors om de geluidsgolven te verstrooien en een natuurlijker klinkende akoestische omgeving te creëren. Ze kunnen worden gemaakt van verschillende houtsoorten en in uiteenlopende vormen en maten. 

Andere gangbare materialen zijn glasvezel, doorgaans bedekt met stof, en steenwol (een isolatiemateriaal dat zeer effectief is in het absorberen van geluidsgolven). Beide worden vaak gebruikt in combinatie met andere materialen om een afgewerkt product te creëren. 

Het komt vaak voor dat een ruimte meerdere akoestische problemen heeft, waardoor de installatie van akoestische panelen nodig is wanneer bepaalde geluid gerelateerde problemen negatief de geluidskwaliteit, spraakverstaanbaarheid en het algehele comfort in de kamer beïnvloeden. Hier zijn enkele veelvoorkomende tekenen die aangeven dat een kamer akoestische oplossingen nodig heeft: 

• Overmatige echo en (na)galm: Als je een langdurige echo of overmatige nagalm opmerkt na het spreken of het maken van geluid in de kamer, suggereert dit dat geluidsgolven van harde oppervlakken afketsen zonder voldoende absorptie. 
• Staande golven en resonanties: Laagfrequente staande golven en resonanties kunnen ervoor zorgen dat specifieke frequenties overmatig worden versterkt of geannuleerd op bepaalde plekken binnen de kamer.
• Te levendige of dode akoestiek: Sommige kamers kunnen te levendige akoestiek hebben (te veel echo en nagalm) of te dode akoestiek (overmatige geluidsabsorptie, wat leidt tot een gebrek aan natuurlijk geluid).
• Ongewenste knooppunten: Knooppunten zijn resonantiefrequenties die ervoor zorgen dat bepaalde frequenties opbouwen en anderen uitdoven, wat resulteert in een ongelijke basrespons.
• Vervormde geluidsreproductie: In ruimtes waar audioapparatuur wordt gebruikt, zoals thuisbioscopen of opnamestudio's, kan vervormde geluidsreproductie optreden door reflecties en resonanties.
• Slechte spraakverstaanbaarheid: Wanneer het moeilijk is om spraak duidelijk te verstaan in een kamer, vooral in grotere ruimtes of kamers met hoge plafonds, geeft dit aan dat geluidsreflecties interfereren met het directe geluid. 

Als je een van deze problemen in een kamer waarneemt, is dat een sterke indicatie dat akoestische behandeling noodzakelijk is. 

De plaatsing van akoestische panelen in een kamer hangt af van de grootte, vorm en functie van de ruimte. Het doel is om de panelen strategisch te plaatsen om geluid te absorberen, een gebalanceerde omgeving te creëren en eventuele staande golven te verminderen.

Over het algemeen is het ‘t beste om akoestische panelen aan de muren en het plafond van een kamer te plaatsen, vooral op plekken waar geluidsreflecties het sterkst en meest kritisch zijn. Gewoonlijk worden de panelen op de volgende locaties geplaatst: 

• Eerste reflectiepunten: Dit zijn locaties waar geluidsgolven direct van de muren of het plafond naar de oren van de luisteraar kaatsen. Akoestische panelen worden vaak op de muur of het plafond op deze punten geplaatst om deze reflecties te absorberen.
• Hoeken: Plaatsen waar de maximale drukniveaus binnen de kamer voorkomen. Het plaatsen van bass traps (panelen speciaal ontworpen om laagfrequente geluidsgolven te absorberen) in de hoeken kan helpen om problemen met lage frequenties aan te pakken.
• Achter de speakers of performers: Akoestische panelen achter speakers of performers plaatsen kan helpen om geluidsgolven te absorberen die anders van de muur achter hen zouden reflecteren.
• Door de hele kamer: Om een gebalanceerd geluid te bereiken en de algehele galm van de kamer te verminderen, kunnen de panelen door de hele kamer worden geplaatst, vooral op plekken waar geluidsreflecties het sterkst zijn. 

De meeste panelen monteer je met een speciale lijm, bijvoorbeeld Flexi Glue van Vicoustic. Dit is een tact lijm die geen agressieve chemische bestanddelen heeft, waardoor ze niet aanvreten op het akoestische foam. Ook bestaan er diverse gespecialiseerde ophangsystemen als je geen lijm zou willen gebruiken. 

Ben je op zoek naar een goede akoestiek oplossing voor jou (project) studio? We zijn je graag van dienst met een vrijblijvend advies en oplossing. Want er zijn vele oplossingen mogelijk. Met onze ruime ervaring kunnen we je goed helpen. We hebben al vele projecten (post,- en recording projectstudio’s, danszalen, muzieklokalen, verblijfruimtes, expositieruimtes, kantoren) opgeleverd met tevreden resultaat. 

Buiten een advies over welke oplossing je nodig hebt kunnen we je ook helpen met het plaatsen van de panelen. Zo maken we gebruik van speciale kruislasers, tact lijm en plafondstempels om panelen secuur en netjes op te hangen.