Martin & Co - Het icoon sinds 1833

Er zijn een aantal merken binnen de wereld van gitaren die iconisch zijn. Zo bekend, dat zelfs de leek ze kent; Gibson, Fender, Marshall…en voor de categorie “western acoustics” -hier noemen we het vaak een staalsnarige-akoestische gitaar- is dat Martin. Deze iconen hebben met elkaar gemeen dat ze, met een rijke historie, nalatenschap, invloed en een ongekende impact hebben gehad op de hedendaagse muziek.

Martin heeft in hun bestaan sinds 1833 eigenlijk alle blauwdrukken neergelegd voor de western gitaar zoals wij die nu kennen. Daarmee heeft Martin echt een industry-standard gecreëerd waarnaar de meeste andere merken ook hun gitaren bouwen, met wapenfeiten zoals; X-bracing van een bovenblad, de uitvinding en verfijning van de diverse body shapes en de combinaties van de diverse houtsoorten. Met uitzonderlijk oog voor detail en een filosofie van “not many, but much” is Martin al bijna twee eeuwen en tot op de dag vandaag van grote invloed op de gitaarbranche en vele muzikanten en artiesten.

Martin in een grove tijdlijn

Om inzicht te krijgen in de mate van relevantie van Martin voor de western gitaar, is het interessant om in een tijdlijn wat speerpunten te markeren;

1833; de uit Duitsland overgekomen C.F. Martin opent zijn eerste gitaarwerkplaats in New York
1839; Martin opent de werkplaats in Nazareth (Pennsylvania, op zo’n 1.5 uur rijden van New York City). Op deze plek worden tot de dag van vandaag alle USA-made Martin gitaren gebouwd.
1842; Martin vindt de X-bracing van het bovenblad uit. Tot dat moment werden bovenbladen voorzien van parallel aan elkaar geplaatste bracings. Deze manier van bracing was echter onvoldoende sterk om de trekkracht van stalen snaren goed op te vangen. Daarnaast ontdekte Martin ook hoe zij de klank van een gitaar konden beïnvloeden doormiddel van het bewerken en tactisch plaatsen van de X-bracings.
1873; C.F. Martin overlijdt. Het bedrijf gaat over naar zijn zoon, C.F. Martin JR.
Periode 1885 – 1939; de werkplaats in Nazareth wordt fors uitgebouwd. De industriële revolutie was in volle gang en daarmee worden stoom gedreven machines geïntroduceerd voor houtbewerking. Productie kon hierdoor flink opgeschaald worden maar dat vereiste uiteraard ook meer ruimte.
1888; C.F. Martin jr. overlijdt. Het bedrijf gaat over naar zijn zoon, Frank Henry Martin.
1913; Frank Henry Martin introduceert de 12-fret 000 gitaar (het grootste type steelstring op dat moment op de markt).
1915-1916; In opdracht van Oliver Ditson Company bouwt Martin enkel D-45’s en in 1916 wordt de 12-fret Dreadnought voor het eerst geïntroduceerd. Er was behoefte aan een gitaar die meer volume gaf en de Dreadnought was -en is nog altijd- het grootste model in het spectrum.
1916-1940; Martin’s zogenaamde Pre war / Golden Era. Vanuit oogpunt van relevantie en nalatenschap te aanzien van de accoustics steelstring guitar wordt deze periode gezien als dé meest relevante en iconische periode van Martin Guitars.
1929; Martin modificeert de 12-fret 000 naar een 14-fret uitvoering. Deze gitaar wordt later de OM-28.
1931; Niet langer meer in opdracht van het inmiddels omgevallen Ditson, maar op eigen kracht komt Martin met de D-1 En D-2 gitaren welke model staan voor de kort daarna geïntroduceerde 14-fret D-18 en D-28 Dreadnought’s.
De Dreadnought bodyshape is een unieke Martin uitvinding en tot op de dag van vandaag het meest gekopieerd en wereldwijd he populairst.
1937; Martin bouwt 91 top of the line D-45’s. Door Martin-connoisseur beschouwt, zijn dit de ultieme Holy-Grail Dreadnought gitaren
1940-1950; Ten tijde van de Tweede Wereldoorlog en door allerlei restricties ontstaan door de wereldproblematiek staat de ontwikkeling en groei voor Martin nagenoeg stil.

Post-war Era

In de decennia direct na de Tweede Wereld oorlog, waarin de wereld in een opbloeiende fase van wederopbouw zit, pikt ook Martin de draad weer op. Vanaf begin jaren 50 wordt er volop muziek gemaakt en vindt de country, folk, blues en rock-‘n-roll zijn oorsprong met wereldsterren zoals Elvis Presley, Hank Williams en Johnny Cash; muziek en muzikanten die in de huidige pop- en rockmuziek nog altijd een onuitwisbare invloed achterlaten. Martin gitaren werden door deze artiesten breed omarmd. Dit blijft het geval tot op de dag van vandaag en door de gehele historie van muzikale periodes. Martin neemt daarmee definitief de plek als – ogenschijnlijk - dé professionele keus op de markt van acoustic steel strings.

Martin groeit door en breidt het bedrijf fors uit. Eind jaren 60 en medio jaren 70 vinden respectievelijk de D-45 en ook de HD-28 zijn herintroductie sinds de Golden Era. In 1979 wordt de Custom Shop geopend waar de muzikant een gitaar naar eigen invulling kan laten samenstellen.

Vanaf begin jaren 90 is Martin gestart met een forse verbreding van het productgamma. Om een breder publiek aan te spreken middels betaalbaardere gitaren is er een productiefaciliteit geopend in Mexico en biedt Martin ook gitaren in de collectie aan die gemaakt worden van gelamineerd hout.
Het huidige Martin is family-owned gebleven tot het overlijden van C.F. Martin IV in 2021. De huidige CEO van Martin, Thomas Ripsam, is de eerste non-familiaire eigenaar in de historie van het bedrijf.

Het karakterprofiel van Martin

Je begrijpt inmiddels de langlopende geschiedenis en traditie van Martin en waarom het merk zo invloedrijk en belangrijk is voor de western gitaar zoals we die nu kennen. Precies vanwege deze historie is er ook een heel duidelijk karakter te schetsen van een Martin gitaar. Net als bijvoorbeeld Fender en Gibson is ook Martin nog altijd zeer geliefd vanwege de traditionele, klassieke ontwerpen. Een groot gedeelte van de huidige collectie is gebouwd volgens traditionele specificaties en bouwwijzen en de daarbij horende sound en toepassing. Traditionele Martins klinken rijk en complex met vaak een droge, houtige tone. Met de aanvulling van de Mexicaans gemaakte gitaren is er voor ieder wat wils, zowel qua specificaties als budget.

Hoe kies je de juiste Martin?

Je bent er over uit; die Martin moet er gaan komen! Maar welke Martin kies je dan? Oftewel; hoe navigeer je binnen de Martin catalogus?

Daarbij is het van belang de volgende zaken helder te krijgen en in overweging te nemen:

Sound! En dus; inhoudelijke specificaties zoals body shape, houtsoorten en constructie van de gitaar.
Comfort en toepassing. En dus; ook weer body shapes en secundaire zaken zoals een cut-away of een pickup.
Budget. Mexicaanse Martins bevinden zich in een ander prijssegment dan de Amerikaanse.

Wanneer je deze punten helder voor de geest hebt kun je met een gerichtere zoekopdracht verder navigeren.

Onderstaande antwoorden op veel gestelde vragen rondom Martin geven je veel opheldering en wellicht al wel de meeste antwoorden op alles wat je nog niet wist van Martin of de akoestische gitaar. We raden echter te allen tijde aan akoestische gitaren te proberen; verschillen die op papier marginaal lijken, zijn in de praktijk soms zeer significant!

Veelgestelde vragen rondom Martin

Welke bodyshapes vind je bij Martin?

Vanuit het verleden kent Martin veel diversiteit aan body shapes. De Martin gitaar is op organische wijze letterlijk steeds groter gegroeid, maar door de grote verschillen in klankkarakter tussen een grote of een kleine body heeft het een het ander nooit uitgevlakt. Wanneer we spreken van een “grotere” of “kleinere” body, dan doelen we op de oppervlakte van de body, maar ook de diepte van de body.

De 000 (spreek uit; triple-O) en de Dreadnought zijn de twee “core-modellen”, maar op die thema’s zijn nogal wat variaties te krijgen. Van klein naar groot, de meest gangbare bodyshapes uit de huidige collectie op een rij;

00 14-fret (Grand Concert)
000 14-fret (Auditorium)
OM (Orchestra Model) 14-Fret
GP & SC (Grand Performance)
D (Dreadnought)

De 000 en OM modellen hebben eenzelfde body shape maar verschil in scale-lengte; 24.9” voor een 000 en 25.4” voor een OM.

Andere maar minder gangbare body shapes in de huidige collectie zijn, van klein naar groot;

LX; Little Martin / ¾ varianten van de diverse genoemde body shapes
JR; junior varianten van de diverse genoemde body shapes
0 12 & 14-fret (Concert)
0000 / M (jumbo body shape, OM body diepte)
J (Jumbo)

Body shapes van Martin uit het verleden, van klein naar groot;

00 12-fret
000 12-fret
D 12-fret
GJ (Grand Jumbo)

Alle modellen achtereen, van klein naar groot; LX, JR, 0, 00, 000, OM, 0000 / M, J, GP / SC, D, GJ.

Hoe kies je de juiste body shape?

De body shape van een western gitaar is zeer klankbepalend. Elke body shape heeft zijn eigen specifieke karakter en timbre en daarmee ook een bepaalde toepassing. Grote body’s klinken luid met een stevige bass response en rijke bandbreedte. Kleine body’s klinken minder luid met meer focus (“boxy”) en vaak een uitgesproken karakter. Hierdoor zijn grotere gitaren vaak wat laagdrempeliger en zeer divers geschikt, met name als “flatpickers” gitaar (strummen, akkoorden en begeleiding). Kleinere gitaren zijn vaak iets meer de fijnproevers; namelijk karakteristiek met veel dynamiek. De fingerstyle speler kan dergelijke gitaren vaak goed tot hun recht laten komen, al kan een gitaar met een kleine body ook zeer veelzijdig zijn.

De belangrijkste kleine body shapes bij Martin zijn 00, 000 en OM, met aan de andere kant van het spectrum de grote body van een Dreadnought. In het midden van het spectrum vind je bij Martin nog de Grand Performance, de 0000 / M en de Jumbo.

Welke series vind je bij Martin?

Op een rij en in vogelvlucht, in prijs en niveau oplopend;

Little Martin; 3/4 versies van de bekende modellen, gelamineerde body’s (eventueel met solid top) made in Mexico.
X-series; full-size body entry-level Martin, gelamineerde body’s (eventueel met solid top), made in Mexico.
JR; compacte versies van de bekende modellen, solid body’s, made in Mexico.
Road Series; advancing level gitaren, full solid body’s, made in Mexico.
15 series; professionele full solid mahonie body’s, classic design, made in USA
16 series; professionele full solid body’s, standaard uitgerust met pickup, made in USA
17 series; stijlvolle, classic en sobere designs, made in USA.
Standard series; dé iconische collectie in zijn traditionele uitvoering. De professionele standaard op de markt en de absolute core collectie van Martin, made in USA. Hi-end catalogus gitaren.
Modern Deluxe series; gitaren uit de Standard series met deluxe features en specificaties zoals fraaie bindingen, vergulde frets en speciale uitvoeringen van de bruggen; Standard Series plus plus.
Authentic; volledige historisch correcte remakes van de laat-jaren-30 Pre War / Golden Era “holy grail” gitaren; D-18, D-28, en D-45.
Limited / Special Edition; de absolute hi-end, exclusieve gitaren met de meest exotische features.
Custom Shop; the sky is the limit, Martin maakt jouw droom gitaar.

Enigszins zonder eenduidig prijs- en kwaliteitsniveau staat dan nog:

Signature Edition; artist edition gitaren. Gemodificeerde bestaande modellen, ontwikkeld in samenwerking met wereldberoemde artiesten, verkrijgbaar uit zowel de Mexico als de USA collectie.

Wat betekenen de getallen bij Martin?

De getallen in de type nummering geeft aan uit welke serie een gitaar komt. Bijvoorbeeld; een D-18 is een gitaar uit de 18 series. Deze serie staat voor een bepaalde constructie en / of combinatie van houtsoorten. Dat is zo gezegd het recept van de desbetreffende Martingitaar. Er zijn behoorlijk wat diverse series, maar toch is het redelijk overzichtelijk en globaal als volgt uiteen te zetten, in prijs- en kwaliteitsniveau oplopend:

1; HPL top, back & side, satin finish
2; solid top, back & side, satin finish
10; solid sapele, satin finish
11; solid spruce top, solid sapele back & side, satin finish
12; all solid, black binding, full gloss finish
13; all solid, white binding, full gloss finish
15; all solid mahogany, satin finish
16; all solid, standaard met pickup, gloss finish
17; all solid, mahogany back & side, satin burst of black finish
18; solid spruce top, solid mahogany back & side, full gloss finish
21/28; solid spruce top, solid rosewood back & side, full gloss finish
35/36; solid spruce top, solid 3-piece rosewood back & side, full gloss finish
40/41/42/45; solid spruce top, solid rosewood back & side, pearl inlay, full gloss finish

Hoe werkt de Martin type-nummering?

Als je verdieping zoekt in het merk Martin, dan worden type nummers zoals D-28, D-18, OM-21 of D-45 je om de oren gesmeten. Maar wat kun je opmaken uit deze codes?
Martin gebruikt al vanaf het begin 1900 dezelfde manier van type nummering om een model te definiëren. Je kunt hier diverse gegevens uit opmaken, zoals de body shape, de serie en eventueel specifieke kenmerken van de gitaar.

Dus bijvoorbeeld; de D-28 is een Dreadnought uit de 28 serie. Of; de OM-21 is een OM model uit de 21 serie.
Daarnaast zijn er nog drie codes voor de aanduiding van specifieke features:

H = Herringbone inlay
C = Cut away
E = Electronics (ingebouwd element)

Zo is een HD-35 dus een Dreadnought uit de 35 series met Herringbone inlay, of een GPC-13E een Grand Performance met cut-away uit de 13 series en met pickup.

Waar wordt Martin gemaakt?

Martin kent twee landen van productie; Mexico en de Verenigde Staten. De Mexicaanse fabriek staat in Navojao en hier worden de volgende series gebouwd; Little Martin, X-series, Junior, bepaalde Signature Editions en Road Series.

De Amerikaanse gitaren worden gebouwd in de beroemde fabriek in Nazareth (al sinds zijn opening in 1939). De volgende series worden hier gebouwd; 15, 16, 17, Standard, Modern Deluxe, bepaalde Signature Editions, Authentic, Limited / Special Editions en Custom Shop.

Waarom zijn Martin gitaren zo goed?

Vooropgesteld; de definitie van een goede gitaar hangt deels af van feitelijk gegevens zoals specificaties of bouwwijze, anderzijds van subjectieve zaken zoals smaak, toepassing of een bepaalde standaard.

Echter, Martin is niet voor niets al bijna 200 jaar(!) marktleider. Deze status heeft het merk te danken aan de mate van ambachtelijkheid, vakkundigheid, innovatie, compromisloze bouwwijze en materiaalgebruik. Martin legt daarbij met de Amerikaanse, hi-end gitaren de lat simpelweg heel hoog en spreekt met de betaalbaardere Mexicaanse gitaren toch ook een breed publiek aan. Dit alles draagt bij aan een bijna onevenaarbare merkbeleving waar weinig andere merken zich mee kunnen meten.

Wat kost een Martin?

De prijs van een Martin gitaar loopt erg uiteen, volledige afhankelijk van de specifieke uitvoering. Het land van productie is daarbij een duidelijke factor; een gitaar uit Mexico koop je grofweg voor een prijs van tussen de €600,- en €2000,-. Professionele, Amerikaanse catalogus gitaren (15, 16, 17 en Standard Series, Modern Deluxe) koop je vanaf een kleine €2000,- tot zo’n €15.000,-. Amerikaanse Authentic, Limited, Special of Custom Shop gitaren zijn lastig in een prijscategorie te classificeren vanwege de zeer exclusieve aart van de gitaren. De prijzen hiervan kunnen oplopen tot ver in de tienduizenden euro’s.

Waarom zijn Martin gitaren zo duur?

“Duur” is te allen tijde een relatief begrip uiteraard en bovendien heeft Martin een collectie in een brede prijsrange. Feit is wel dat je een Amerikaanse Martin niet koopt voor wat wisselgeld. De gitaren zijn kostbaar, maar een aankoop van een Martin is altijd een lange termijn investering; kies je voor een Martin, dan ben je verzekerd een top-klasse instrument en een absolute professionele industry-standard die tevens ook zijn waarde houdt.

Een concrete factor die bepalend is voor de prijs van een Martin is de mate van ambachtelijkheid, handwerk en vakkundigheid van het personeel wat komt kijken bij de bouw van een Martin gitaar. Hi-end Martins worden compromisloos gebouwd in termen van de kwaliteit of exclusiviteit van de gebruikte materialen. Dit compromisloze bouwproces kost tijd; niet alleen door de mate van arbeid, maar vergeet bijvoorbeeld ook niet zoiets als de droogtijd van het hout. En de regel is en blijft, tijd = geld.

Een laatste factor om mee te wegen is de status van Martin. Het bedrijf is een absolute pionier en grondlegger voor de gitaarindustrie. Onder andere daardoor is het merk niet voor niets zo geliefd en gebruikt door de grootste artiesten in de geschiedenis van de (gitaar)muziek. Je betaalt dus simpelweg - zoals bij alle AAA-status merken - ook voor de merkbeleving van een Martin.

Is een Martin beter dan een Taylor?

Het antwoord is heel simpel; ja en nee. Een Taylor is vooral heel anders dan een Martin. De twee merken zijn met recht de twee grootste namen binnen de wereld van akoestische steelstring gitaren, maar ook echt elkaars tegenpolen. Martin is bekend om zijn rijke historie, onuitwisbare impact op de akoestische gitaar, de traditionele ontwerpen, iconische modellen en de die typerende old-school steel-string sound.

Taylor bestaat veel minder lang en heeft niet diezelfde rijke achtergrond zoals Martin. Daar staat tegenover dat Taylor bekend staat zijn moderne mind-set en idem gitaar-ontwerpen. Taylor is -net als Martin- een hi-end gitaar fabrikant, maar spreekt duidelijk een ander publiek aan met een veel minder traditionele sound en filosofie. Een Taylor is wellicht wat meer een alleskunner, een Martin is wellicht wat meer karakteristiek uitgesproken. Beide merken zijn een goede keuze en kunnen prima naast elkaar bestaan.